Overslaan en naar de inhoud gaan
alles over opvoeden in een digitale wereld
Image
MediaNest - Thema's
Thema's

Ontdek al onze thema's van sociale media, gaming, cyberpesten tot reclame en privacy

Image
MediaNest - Leeftijden
Leeftijd

Zoek op de leeftijd van je kind,

van 0 tot 18 jaar!

Opvoeding

[onderzoek] MediaNest Cijfers 2025 - Kom alles te weten over het mediagebruik en de mediaopvoeding in gezinnen

Vlaamse ouders staan meer dan ooit stil bij het schermgebruik van hun kind. Dat blijkt uit de MediaNest Cijfers 2025, het tweejaarlijks onderzoek van Mediawijs en KU Leuven naar het mediagebruik en de mediaopvoeding in Vlaamse gezinnen. Meer dan 1400 ouders namen deel aan het onderzoek, waaronder ook ouders van kinderen met een beperking en ouders die materieel en sociaal gedepriveerd zijn. Welke schermen gebruiken hun kinderen en wat doen ze met die schermen? Welke zorgen leven bij ouders? En welke verschillen duiken er op?

Toenemend bewustzijn leidt tot andere aanpak

Ouders zijn zich steeds bewuster van het schermgebruik van hun kind. Dat weerspiegelt zich in de toestellen die kinderen gebruiken: ouders van de allerkleinsten kiezen er steeds vaker voor om het gebruik van kleine toestellen nog wat uit te stellen. Op die manier hebben ze nog iets meer vat op de inhouden die hun kind te zien krijgt. Het smartphonegebruik van kinderen jonger dan vier jaar daalt verder, van bijna 50% in 2021 over 33% in 2023 naar 27% dit jaar. Ook hun tabletgebruik neemt af: waar de vorige editie meer dan de helft van de 0- tot 4-jarigen een tablet gebruikte (55%), is dat nu nog slechts een derde (33%). 

Naast de toestellen veranderen ook de afspraken. Schermtijd blijft zorg nummer 1 bij ouders, maar waar ze de afgelopen jaren vooral afspraken maakten over hoe lang hun kinderen een scherm mogen gebruiken, focussen ouders nu meer op wanneer ze schermen mogen gebruiken: bijvoorbeeld na het huiswerk, in het weekend of voor het slapengaan. Ouders zoeken dus meer naar welke plaats schermen innemen in het gezinsleven in plaats van enkel te focussen op de hoeveelheid schermtijd van hun kinderen. 

Ook zoeken ouders naar hoe ze gevolg kunnen geven aan die afspraken. Zo vraagt 31% van de ouders zich af of ze moeten controleren wat hun kind online doet. En dat uit zich ook in wat ze doen: meer dan de helft van de ouders (53%) gebruikt ouderlijk toezicht. Bij ouders van tieners is er een duidelijke stijging: ruim de helft gebruikt instellingen voor ouderlijk toezicht (55%), terwijl dit twee jaar geleden nog 38% was.

“Ouderlijk toezicht kan een handig hulpmiddel zijn, maar mag niet het gesprek tussen ouder en kind vervangen. Bovendien is het belangrijk om te blijven meegroeien met je kind en het ouderlijk toezicht stapsgewijs af te bouwen, zodat je kind zelfstandig met schermen leert omgaan.”
Karen Linten, expert mediaopvoeding

Eerste smartphone en eerste keer op sociale media

Negen tot twaalf jaar is de sleutelleeftijd waarop er heel wat verandert in het digitale leven van kinderen: de meerderheid van de kinderen krijgt hun eerste smartphone en zet hun eerste stappen op sociale media. De gemiddelde leeftijd waarop kinderen een eerste smartphone krijgen is negen jaar en acht maanden. Dat wil niet zeggen dat ze vanaf die leeftijd meteen alle mogelijkheden van een smartphone kunnen benutten: een abonnement met mobiele data volgt meestal op twaalf jaar. De gemiddelde leeftijd waarop kinderen volgens hun ouders een eerste eigen account aanmaken op sociale media, is tien jaar en drie maanden. De populairste leeftijd om een eerste account op sociale media aan te maken is twaalf jaar.

Ook ouders worstelen met hun schermgebruik

Ouders gaan bewuster om met het schermgebruik van hun kinderen, maar worstelen soms ook met hun eigen schermgebruik. Zo vindt een kwart van de ouders (26%) dat ze hun smartphone te veel gebruiken als ze samenzijn met hun kind. Ze hebben ook niet altijd het gevoel dat ze het goede voorbeeld geven aan hun kinderen: 16% vindt dat ze zelden of nooit het goede voorbeeld geven. 45% vindt dat ze dat soms doen. Ook opvallend: hoe meer ouders worstelen met hun eigen schermgebruik, hoe meer ze ook problemen bij hun kinderen zien. 

“Ik merk ook dat mijn man en ik, dat wij intussen ook te vaak op ons scherm zitten tijdens het eten enzo. Dus we moeten echt wel terug een goed evenwicht zoeken. Maar dat is niet gemakkelijk.”
Kristel, over haar zonen van 11, 15 en 16

Ouders zijn dus bezorgder en daardoor ook bewuster over het schermgebruik in hun gezin. En dat is niet onlogisch: ouders zien regelmatig negatieve berichtgeving over schermtijd, ongeschikte inhouden, en de invloed van sociale media. Die maatschappelijke bezorgdheid alsook hun eigen uitdagingen met schermen maken hen voorzichtiger - en sneller geneigd om in te grijpen op het schermgebruik van hun kind.

Ouders hebben meer dan ooit nood aan concrete handvaten, informatie en ondersteuning, zodat ze hun kinderen nog beter kunnen begeleiden in de digitale wereld. Want hoe je het ook draait of keert: ouders zijn een belangrijk voorbeeld voor hun kinderen en moeten hen helpen om met schermen te leren omgaan. Maar niet enkel ouders zijn verantwoordelijk: ook beleidsmakers moeten duidelijke en gefundeerde informatie en adviezen voor ouders voorzien en technologiebedrijven verder onder druk zetten. Want die moeten nog veel meer hun verantwoordelijkheid opnemen door bijvoorbeeld de verslavende designs aan te passen en contentmoderatie te verbeteren.

Zoveel verschillen

Uit het onderzoek blijkt dat er heel wat verschillen zijn in hoe ouders en kinderen omgaan met schermen.

  • Vijf types ouders geven inzicht in hoe verschillend ouders mediaopvoeding aanpakken.
  • Er worden ook vergelijkingen gemaakt tussen
    • jongens en meisjes
    • mama’s en papa’s
    • gezinnen met één of meerdere kind(eren)
    • gezinnen met en zonder kind met een beperking
    • gezinnen met een hoge en een lage deprivatiescore

Benieuwd naar vorige edities?

Benieuwd wat er uit de vorige edities van de MediaNest Cijfers kwam? Ontdek het onderzoek van 2019 en 2021 hier. Bekijk het onderzoek van 2023 hier.